علت بروز دیابت و بسیاری از بیماریهای دیگر ممکن است به دلیل عادات اشتباه غذایی ما باشد. ما برای سوزاندن کالری اضافه، هیچ تمرین ورزشی و تلاشی نمیکنیم و توقع کاهش وزن سریع را از بدن خود داریم. علت بروز دیابت این است که بدون توجه به نوع غذایی که میخوریم تنها شروع به غذا خوردن می کنیم.
در رابطه با تشخیص علت بروز دیابت، تا به حال شده به عادات غذایی خود فکر کنید؟ اینکه در طی روز چقدر میوه تازه مصرف میکنید؟ چه مقدار آب مینوشید؟ آیا وعده شام خود را سنگین و دیر وقت میل می کنید؟ آیا در رژیم غذایی خود خبری از سبزیجات هست؟ پاسخ به این سوالات علل بروز دیابت را مشخص میکند. این مقاله قصد دارد به شما بگوید که علت بروز دیابت چیست؟ و شما را با شایعترین علت بروز دیابت نوع یک و دو آشنا خواهد کرد.
زمانیکه بدن به انسولین مقاوم میشود، به تعبیری گلوکز به درستی نمیتواند وارد سلولهای بدن شود و این هورمون به خوبی عمل نمیکند. این امر موجب تجمع گلوکز در خون میشود. در نتیجه منجر بروز دیابت نوع یک می شود. عدم ورود گلوکز به سلولها به دلیل بالا بودن چربی خون در بدن اتفاق میافتد. از آنجایی که دیابت نوع یک، ارتباط مستقیمی با پرخوری، اضافه وزن و چاقی دارد بنابراین مصرف کالری زیاد و چربی اضافی بدن از دلایل مهم این معضل هستند.
هورمون انسولین
انسولین هورمونی است که قند خون را تنظیم میکند. هایپرگلیسمی یا افزایش قند خون، شایعترین علت بروز دیابت کنترل نشده است. در طول زمان منجر به آسیبهای جدی به بسیاری از سیستمهای بدن، به ویژه اعصاب و عروق خونی میشود. چربیهای شکمی، اسیدهای چرب آزاد بیشتری را وارد خون میکنند و موجب بروز دیابت نوع دوم می گردد. در نتیجه برای جلوگیری از این مورد باید به فکر رژیم غذایی درستی بود.
علائم عمومی بروز دیابت
- احساس گرسنگی دائم و کاهش وزن
- احساس خستگی مداوم
- سردرد و تاری دید قابل توجه
احساس گرسنگی دائم و کاهش وزن:
یکی از شایعترین علائم قند خون در بزرگسالان احساس گرسنگی دائم و کاهش وزن ناسالم است. باید به این نکته توجه داشت بسیاری از افرادی که قند خون بالا دارند، بیش از حد معمول احساس گرسنگی میکنند. این افراد ممکن است با وجود خوردن غذای بیشتر، دچار کاهش وزن شوند. چراکه عدم توانایی بدن در رساندن درست گلوکز به سلول ها برای تأمین انرژی لازم موجب دریافت این انرژی از چربی و ماهیچهها میشود؛ بنابراین با تجزیه بافت عضلات و چربیها فرد بهصورت ناسالم شروع به کاهش وزن خواهد کرد.
در نتیجه با تحلیل بافت عضلات، وجود احساس ضعف عضلانی در بیماران مبتلا به قند خون طبیعی است. افرادی که به دلیل عدم کنترل میزان قند خون بالا به دیابت مبتلا هستند، باید از لیست داروهای دیابت آگاهی داشته باشند. دقت داشته باشید که مصرف این داروهای دیابتی تنها و فقط با تجویز پزشک متخصص امکانپذیر میباشد.
احساس خستگی مداوم:
زمانی که مقادیر کافی انسولین در بدن وجود نداشته باشد و یا از طرفی بدن نتواند به درستی از انسولین موجود استفاده کند، قند به جای وارد شدن به سلولها و تأمین انرژی، در خون باقی میماند. این امر موجب کاهش انرژی کلی بدن و خستگی مفرط میشود. باید توجه داشت که برای تامین انرژی تحلیل رفته ناشی از دیابت تنها داروهایی که با تجویز دکتر متخصص، پیشنهاد شدهاند را مصرف کنید.
سردرد و تاری دید قابل توجه:
قند بالا ممکن است موجب تورم عدسی چشم شود. که این موضوع تاری دید و در پی آن سردردهای مداوم را به همراه خواهد داشت. پزشکان بعد از چکاپ کامل بیماران مبتلا به نوع دیابت افراد و اندازهگیری میزان گلوکز موجود در خون؛ داروهای مناسب را تجویز میکنند.
از دیگر علائم بروز دیابت
کندی روند بهبود زخمهای بدن:
از دیگر نشانههای بروز دیابت، کند شدن روند بهبود زخم، خراش، بریدگی و کبودیهای سطح بدن است. وجود بیماری دیابت به عصبها آسیب میرساند. همچنین در گردش خون، بهویژه در پاها نیز تأثیر میگذارد. همین موضوع باعث خونرسانی نامناسب در پاها شده و بهبودی را با تأخیر مواجه میکند. باید توجه داشت که در چنین حالتی حتی درمورد زخمهای کوچک نیز ممکن است منجر به عفونتهای بسیار شدید و حتی قطع پا در موارد حاد شود. افراد مبتلا به دیابت و بیماری Hyperglycemia باید با راههای کنترل قند خون آشنایی داشته باشند تا از بروز عفونتهای شدید جلوگیری کنند.
احساس ضعف و درد در دست و پاها:
قند خون کنترل نشده ممکن است دلیل ایجاد احساس ضعف و در در دست و پاها گردد. این امر موجب بروز آسیب عصبی به نام نوروپاتی میشود. نوروپاتی باعث احساس سوزن سوزن شدن یا بی حسی در دست و پاها میشود؛ همچنین بعضی از افراد در این قسمتها احساس درد نیز میکنند.
احساس تشنگی و ادرار بیش از حد معمول:
از علائم قند خون بالا احساس تشنگی و ادرار بیش از حد معمول است. چرا که با بالا رفتن میزان قند خون و سطح گلوکز حجم بشتری از مایعات از بافتهای بدن خارج میشود. بنابراین افرادی که به این بیماری دچار هستند تمایل بیشتری به دریافت مایعات و آب نسبت به سایرین را دارند.
بروز دیابت در کودکان
به تصور اشتباه بعضی افراد که دیابت تنها در بزرگسالان اتفاق میافتد، باید متذکر شد که متاسفانه این بیماری در کودکان نیز رخ میدهد.
علائم دیابت نوع یک در کودکان
سابقه خانوادگی: ریسک بروز این بیماری در آن دسته از کودکانی که والدین آنها با این بیماری درگیر هستند، بیشتر است.
ژنتیک: برخی ژنها، خطر ابتلا به دیابت نوع یک را افزایش میدهند.
نژاد: ظاهرا این بیماری در برخی نژادها بیشتر دیده میشود.
عوامل محیطی: برخی عوامل محیطی مانند ابتلا به بیماریهای ویروسی میتواند از علتهای بروز دیابت نوع یک در کودکان باشد.
علائم دیابت نوع دو در کودکان
سابقه خانوادگی: اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده به این بیماری مبتلا شده باشد، ریسک بروز آن در سایر افراد نیز افزایش مییابد.
جنسیت: به نظر میرسد بروز این بیماری در دختران شایعتر است.
کم تحرکی و بیتحرکی: بسیاری از کودکان امروزی به اندازهای که کالری دریافت میکنند، آن را نمیسوزانند. نداشتن برنامه ورزشی منظم در کودکان امروزی به یک عادت اشتباه تبدیل شده است.
رژیم غذایی ناسالم: مصرف بیش از حد غذاهای فرآوریشده، سرخ شده، شیرین، گوشت قرمز، نوشیدنیهای صنعتی و … خطر ابتلا به دیابت در کودکان را به طور چشمگیری افزایش میدهد.
اضافه وزن: از مهمترین دلایل علت بروز دیابت نوع دو در کودکان، وجود بافت چربی اضافه بدن است. چربی بالا سلولهای بدن را به انسولین مقاوم میکنند.
دیابت بارداری: نوزادانی که مادران آنها دچار دیابت بارداری شدهاند، بیشتر در معرض خطر قرار دارند.
زایمان زودرس یا وزن کم هنگام تولد: نوزادانی که قبل از هفته ۳۹ تا ۴۲ متولد شدهاند یا هنگام تولد وزن کمی دارند، در معرض ابتلا به دیابت نوع دو قرار دارند.
روشهای عمومی کنترل علائم قند خون مرزی و بالاتر از حد مجاز
برای شروع باید میزان قند خون را در چند مرحله و زمانهای متفاوت (ناشتا و بعد از وعدههای غذایی) اندازهگیری کنید. چنانچه قند خون بهصورت دائمی بالا باشد، باید در اولین فرصت به پزشک مراجعه نمود.
پزشکان چند مورد را جهت کنترل و کاهش میزان گلوکز موجود در خون توصیه میکنند:
- آب بیشتری مصرف کنید؛ مصرف آب به اندازه کافی به دفع قند خون اضافه از طریق ادرار کمک میکند، همچنین مانع از کم آبی بدن میشود.
- بیشتر ورزش کنید؛ جهت کاهش میزان قند موجود در خون ورزش کنید؛ البته پیش از شروع تمرینات ورزشی حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید. چراکه ممکن است بعد از انجام تمرینات ورزشی به جای کاهش میزان قند، شاهد افزایش آن باشید.
- از رژیم غذایی سالم پیروی کنید؛ بصورت روزانه از سبزیجات در رژیم غذایی خود استفاده کنید و از مصرف غذاهای پرچرب، انواع شیرینی و مواد غذایی حاوی شکر و کافئین خودداری کنید.
با رعایت این نکات ساده میتوانید تا حد زیادی به کنترل و کاهش میزان قند خون خود کمک کنید. اگر گلوکز موجود در خون دائماً بالا بود، در اولین فرصت با پزشک متخصص مشورت کنید.
تذکر:
توجه داشته باشید که لعت بروز دیابت با توجه به نوع آن متفاوت است. بیشتر افراد با دیابت نوع دو درگیر هستند. هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد. بهترین راه برای تشخیص زود هنگام آن آزمایش خون است. افرادی که به این بیماری مبتلا هستند باید در بازه های زمانی منظم، سطح قند خون خود را بررسی کنند. تنظیم نبودن قند خون، عملکرد سایر ارگانهای بدن مانند مغز، کبد و کلیهها را تحت تاثیر قرار میدهد.